अमेरिकी गृह सुरक्षा विभाग (DHS) ले शुक्रबार घोषणा गरेको छ कि क्युबा, हाइटी, निकारागुवा र भेनेजुएलाबाट आएका हजारौं मानिसहरूको अस्थायी कानूनी स्थिति खारेज गरिनेछ। यसको अर्थ, उनीहरू झन्डै एक महिनाभित्र देशबाट निष्कासित हुन सक्छन्।
यो निर्णय तिनै ५३२,००० व्यक्तिहरूलाई लागू हुन्छ, जो अक्टोबर २०२२ पछि अमेरिका आएका थिए। यी मानिसहरू आर्थिक प्रायोजकमार्फत आएका थिए र दुई वर्षसम्म बस्न तथा काम गर्न अनुमति दिइएको थियो। गृह सुरक्षा मन्त्री क्रिस्टी नोएमका अनुसार अप्रिल २४ बाट, वा संघीय रजिस्टरमा सूचना प्रकाशित भएको ३० दिनपछि, उनीहरूको कानूनी स्थिति समाप्त हुनेछ।
नयाँ नीति मानवतावादी परोल (Humanitarian Parole) कार्यक्रमअन्तर्गत आएका व्यक्तिहरूलाई असर पार्नेछ। ट्रम्प प्रशासनले यसअघि नै मानवतावादी परोलको प्रयोगलाई “दुरुपयोग” भएको भन्दै अन्त्य गर्ने निर्णय गरिसकेको थियो। यो कार्यक्रम युद्ध वा राजनीतिक अस्थिरता भएका देशहरूबाट मानिसहरूलाई अस्थायी रूपमा अमेरिका प्रवेश गर्न दिन प्रयोग गरिन्थ्यो।
पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो चुनावी अभियानमा अमेरिकामा अवैध रूपमा रहेका लाखौं आप्रवासीहरूलाई देश निकाला गर्ने वाचा गरेका थिए। राष्ट्रपति भएपछि उनले आप्रवासनका कानूनी बाटाहरू बन्द गर्ने नीति अपनाएका थिए। DHS ले स्पष्ट पारेको छ कि जो कोहीसँग अमेरिका बस्न कानूनी आधार छैन, उनीहरूले परोल म्याद समाप्त हुनु अगावै अमेरिका छोड्नैपर्छ।
“परोल भनेको अस्थायी प्रक्रिया मात्र हो, र यसबाट स्थायी आप्रवासन स्थिति प्राप्त गर्न सकिन्न,” DHS को विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
यसअघि, परोल कार्यक्रमका लाभार्थीहरूले आफ्नो परोल अवधि समाप्त नहुँदासम्म अमेरिका बस्न पाउने नियम थियो। तर, प्रशासनले अब उनीहरूको शरण, भिसा वा अन्य निवेदनहरूको प्रक्रिया रोकेको छ, जसले गर्दा उनीहरू लामो समय बस्न सक्ने सम्भावना समाप्त भएको छ।
सरकारको यस निर्णयविरुद्ध संघीय अदालतमा मुद्दा दायर भइसकेको छ। अमेरिकी नागरिकहरूको एक समूह र केही आप्रवासीहरूले ट्रम्प प्रशासनविरुद्ध कानूनी लडाइँ लडेका छन् र उक्त चार देशका नागरिकहरूको लागि कार्यक्रम पुनःस्थापित गर्न माग गरेका छन्।
न्याय कार्य केन्द्र (Justice Action Center) की संस्थापक करेन टमलिनले सरकारको निर्णयलाई “लापरवाह, निर्दयी र प्रतिकूल” भएको बताइन्। उनले भने, “यसले अनावश्यक रूपमा परिवार र समुदायहरूमा अफरातफरी र दुखद परिणाम निम्त्याउनेछ।”
हाइटीले केही निर्वासन उडानहरू स्वीकार गरे पनि देश निरन्तर राजनीतिक अस्थिरतामा फसेको छ, जसले गर्दा अमेरिकी प्रशासनका प्रयासहरू प्रभावित भएका छन्।
२०२२ को अन्त्यदेखि, आधा मिलियनभन्दा बढी मानिस यो कार्यक्रमअन्तर्गत अमेरिका आएका थिए। बाइडेन प्रशासनले आप्रवासीहरूलाई कानूनी बाटोबाट अमेरिका आउन प्रोत्साहित गर्ने रणनीति अपनाएको थियो, तर अवैध रूपमा सीमा पार गर्नेहरूलाई रोक्ने प्रयास गरेको थियो।
यस कार्यक्रममार्फत प्रत्येक महिना ३०,००० व्यक्तिलाई अमेरिका प्रवेशको अनुमति दिइएको थियो। यससँगै, बाइडेन प्रशासनले मेक्सिको सरकारलाई पनि मनाएपछि, ती चार देशका अवैध रूपमा सीमा पार गर्ने मानिसहरूलाई मेक्सिकोले स्वीकार गर्न थालेको थियो।
तर, क्युबाले मासिक रूपमा मात्र एक निर्वासन उडान स्वीकार गरिरहेको थियो, भने भेनेजुएला र निकारागुवाले कुनै पनि निर्वासन उडान लिन अस्वीकार गरेका थिए। यी तीन देशहरू परम्परागत रूपमा अमेरिकासँग शत्रुतापूर्ण सम्बन्ध भएका मुलुकहरू हुन्।